
Kopię starożytnego greckiego mechanizmu, służącego do obliczeń astronomicznych można od piątku obejrzeć na wystawie w olsztyńskim planetarium. Mechanizm z Antikythery - pochodzący z ok. 150-100 r. p.n.e. - został znaleziony w 1901 roku we wraku rzymskiego statku handlowego w pobliżu jednej z greckich wysp, od której otrzymał nazwę. Oryginał znajduje się w ateńskim muzeum.
Ich zdaniem, był to starożytny "komputer", służący do wykonywania skomplikowanych obliczeń astronomicznych. Pozwalał m.in. na przeliczenia dat między różnymi kalendarzami, ustalanie dat festiwali, pozycji Słońca i Księżyca oraz być może niektórych planet, faz Księżyca, zaćmień Słońca, a także wschodów i zachodów wybranych gwiazd.
Powstanie obiektu datowane jest na lata ok. 150-100 p.n.e. Być może używał go słynny grecki astronom Hipparch lub któryś z jego uczniów.
Na wystawie można obekjrzeć współczesny model mechanizmu oraz symulacje komputerowe ilustrujące jego działanie. W piątek, podczas otwarcia wystawy, wykład wygłosił prof. Xenophon Moussas z National and Kapodistrian University of Athens, który przez wiele lat badał mechanizm.
"Bardzo mi miło zaprosić na wystawę najstarszego znanego instrumentu astronomicznego, a zarazem starożytnego komputera. Prezentowana jest współczesna kopia mechanizmu, którego oryginał znajduje się w muzeum w Atenach" - powiedział PAP prof. Moussas. Profesor wyraził nadzieję, że wystawa zagości także w kilku innych polskich miastach.
Prelekcja eksperta była możliwa dzięki warsztatom projektu Aurora Polaris, prowadzonego w ramach programu Grundtvig finansowanego przez Unię Europejską. Odbywają się one w Olsztyńskim Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym w dniach 7-10 maja. Projekt ma na celu popularyzację i edukację astronomii wśród osób dorosłych, a w szczególności wśród osób starszych.
W jego ramach współpracują instytucje z Polski, Grecji, Słowacji oraz Wielkiej Brytanii. Po stronie polskiej są to Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne oraz Polski Portal Astronomiczny Astronomia.pl. Grecję reprezentuje National and Kapodistrian University of Athens, Słowację - Astronomical Institute of the Slovak Academy of Sciences, a Wielką Brytanię - The Share Initiative. PAP - Nauka w Polsce